توضیحات

برجام، مشروعیت حمله به مراکز هسته‌ای به عنوان دفاع مشروع پیش‌گیرانه و عواقب کاهش تعهدات هسته‌ای به عنوان اقدامات متقابل

نویسندگان: فرامرز یادگاریان (نویسنده مسئول)، دکتر امیرحسین ملکی زاده. اولین کنفرانس بین المللی حقوق، علوم سیاسی، سیاست اسلامی و فقه اسلامی. زمستان ۱۴۰۲.

چکیده:

خروج ایالات متحده از برنامه جامع اقدام مشترک باعث شد تا ایران تعهدات هسته‌ای خود را کاهش دهد. با آغاز گام پنجم و پس‌ از تصویب قانون اقدام راهبردی برای لغو تحریم ها و صیانت از منافع ملت ایران، ایران هیچ‌گونه محدودیت در حوزه عملیاتی از ظرفیت، درصد و میزان غنی‌سازی گرفته تا عدم محدودیت در تعداد سانتریفیوژها نخواهد داشت. از سوی دیگر کشور اسرائیل به بهانه دفاع مشروع پیشگیرانه بارها اقدام به انجام حمله و خرابکاری علیه مراکز هسته‌ای ایران نموده است. هدف این مقاله بررسی برنامه جامع اقدام مشترک و تببین اقدامات ایران و ایالات متحده در جهت تنویر مشروعیت و یا عواقب اقداماتی نظیر اقدامات متقابل، حمله به مراکز هسته ای و کاهش تعهدات هسته‌ای می باشد.

یافته‌های این مقاله نشان می‌دهد، برای ایران بهتر است تا تاریخ ۲۴ تیر ۱۴۰۴ پایبندی خود به برجام را احراز نماید تا موضوع از دستور کار شورای امنیت و از ذیل فصل ۷ منشور خارج گردد و مکانیزم ماشه نیز از کار بیافتد. همچنین هرگونه حمله به مراکز هسته ای مطلقاً ‌ممنوع بوده و مسئولیت بین المللی را برای کشور خاطی به همراه خواهد داشت و اصل دفاع مشروع یا دفاع مشروع پیش گیرانه در قبال برنامه هسته ای ایران مشروعیت قانونی و بین المللی ندارد، مگر اینکه مبنای حملات تصویب قطعنامه ذیل فصل هفتم و مطابق ماده ۴۲ منشور سازمان ملل متحد باشد. روش تحقیق در این مقاله بصورت فراتحلیلی است و به دلیل اهمیت و تازگی موضوع بیشتر سعی شده است تا از منابع دست اول مانند آراء دیوان، منشور سازمان ملل و قطعنامه ها و سایر اسناد، مدارک و قوانین بین المللی استفاده گردد.

کلید واژگان:

دعاوی حقوقی ایران و ایالات متحده، برنامه جامع اقدام مشترک (برجام)، قطعنامه 2231 شورای امنیت، تنگه هرمز، شورای امنیت سازمان ملل متحد، دیوان بین‌المللی دادگستری.